ICM: Compassionate Midwifery

De olifant in de kamer

Tijdens de ochtendsessies van dag 5 was het weer enorm moeilijk om te kiezen. The Lancet series on Midwifery? Facilitating Normal Birth? Women’s experiences of Care? Facilitating Critical Thinking? Of 1 van de 23 andere? En om 9.45 nog een ronde met tig opties…. 

Uiteindelijk voorrang gegeven aan mijn persoonlijke ‘selection en conformation bias’ (daarover meer in een ander blog) en ‘Reducing Fear, Preventing Trauma’ bezocht. Jocelyn Toohill uit Australie presenteerde haar onderzoek naar trauma en angst bij zowel moeders als verloskundigen. 

 

 

Bij de verloskundigen was dat verder uitgesplitst in hun persoonlijke trauma (opgelopen bij hun eigen bevallingen) en hun werk gerelateerde trauma. De thema’s die zij vond bleken behoorlijk vergelijkbaar. Een groot thema was de Dood, evenals ‘angst voor het onbekende’. Bij verloskundigen was dit dan ‘angst voor de onvoorspelbaarheid’ (van een baring). Bij moeders een belangrijk thema: ‘gebrek aan vertrouwen in de zorgverlener(s)’ en overeenkomstig bij verloskundigen: ‘beoordeeld en beschuldigd worden’ (door cliënten of collega’s). Een ander pijnlijk thema bij (getraumatiseerde) verloskundigen was ‘verlies van passie voor fysiologie’. Ik denk helaas wel thema’s die we allemaal herkennen. Bij onszelf of bij collegae. 

Een meerderheid van de getraumatiseerde verloskundigen wilde niet uitgebreid ingaan op hun persoonlijke trauma. Sommigen vonden de vragen zelfs ‘offensive’ vanwege de implicatie dat hun traumatische ervaringen invloed zouden hebben op hun professionele gedrag. Bij de vragen over werk gerelateerd trauma bleek naast ervaringen met ‘negative outcomes’ de grootste thema’s te zijn: ‘being disrespected as a midwife’ en ‘witnessing disrespect of women’ en de interactie tussen die twee. Amerikaanse doula Kathi Valeii schreef ooit een pijnlijk verhelderend artikel over dit taboe onderwerp. Hoe diep de impact is van het gedwongen zijn om te zien hoe iemand slecht behandeld wordt of zelfs echt 'obstetric violence' ervaart en er niets aan kunnen doen. En waarbij je je ook zelfs medeplichtig kan voelen aan ‘de dader’ doordat je erbij bent, niets doet en deel uitmaakt van hetzelfde werkkader. Persoonlijk denk ik dat dit misschien wel de grootste factor is die het bevorderen van samenwerking en integrale zorg (in wat voor vorm dan ook) belemmert. Het is een grote olifant die in de kamer staat waarvan iedereen krampachtig probeert te doen alsof die er niet is. Ondertussen laat die olifant diepe sporen achter in ons onderbewustzijn. Dit beïnvloedt zowel ons vermogen tot samenwerking (vertrouwen!), als onze relatie met cliënten. Dat laatste door de projectie van onze angst op de cliënt (“met een BMI van 35 kan je beter niet thuis gaan bevallen”). Ik denk daarom dat het heel goed is dat ICM (mede dankzij de nieuwe president, u weet wel wie) de focus op ‘veiligheid’ gaat verleggen naar ‘humanisering’ van de geboortezorg. Omdat veiligheid sowieso al besloten ligt in een humane geboortezorg. En (medische/fysieke) veiligheid alleen is niet genoeg om kwalitatief goede zorg te leveren. Dat kan pas als je je helemaal veilig voelt, ook emotioneel. En wij verloskundigen weten als geen ander hoe belangrijk die emotionele veiligheid is om goed te kunnen baren. Niet alleen als barende, maar ook als bijstander.

Compassionate Midwifery

Een dag eerder woonden Suze Jans en Pien Offerhaus de lezing van Diane Menage bij over compassionate midwifery. Zij heeft een 'concept analysis' gedaan over het begrip 'compassionate care' omdat er nog geen eenduidige definitie van compassionate midwifery bestaat. Bij een 'concept analysis' bekijk je systematisch wat hierover geschreven is en vergelijkt de verschillende beschrijvingen om tot een definitie te komen. Menage's definitie van compassionate midwifery is daarmee geworden 'meevoelen met het lijden van de moeder en proberen het te verlichten'. Daarmee gaat het verder dan het begrip empathy, omdat er ook duidelijk een actie van de zorgverlener verwacht wordt. Pien Offerhaus zal hier het septembernummer van het TVV meer aandacht aan geven. Voor nu vond ik het een interessant begrip in relatie tot 'reducing fear en trauma' bij vrouwen en zorgverleners. Ik vermoed namelijk dat als je zorg 'compassievol' is, dit sowieso zal bijdragen aan het voorkomen van trauma omdat je dan echt in voelt wat de angst van je cliënt is en actief probeert dit te voorkomen of op te lossen. En tegelijkertijd vermoed ik dat je niet compassievol kan werken zonder eerst je eigen angsten onderzocht te hebben. Hoe dan ook een erg interessant onderwerp om te introduceren in de Nederlandse geboortezorg. En compassionate midwifery lijkt mij per definitie bij te dragen aan humanisering van de geboortezorg.